.Με αρχές και όραμα

 ΑΛΕΞΗΣ ΠΑΠΑΧΕΛΑΣ 

Τ​​ο ελληνικό «σύστημα» συμπεριφέρεται συχνά σαν κοπάδι. Είναι και αυτό ίσως χαρακτηριστικό ενός ψευτοκατεστημένου που δεν έχει όραμα, αρχές και πυξίδα. Πάει με το ρεύμα, αρκεί να έχει την αίσθηση πως τα συμφεροντά του είναι καλά φυλαγμένα. Τώρα λοιπόν η μόδα είναι ο «τσιπρισμός». Πριν από τις τελευταίες εκλογές, ήταν ήδη διαδεδομένη η πεποίθηση σε πολλά αθηναϊκά σαλόνια πως ο κ. Τσίπρας θα μετακινείτο πολύ γρήγορα στο κέντρο, θα έκλεινε ακόμη πιο γρήγορα μια συμφωνία με τους δανειστές και η χώρα θα απογειωνόταν. 

Τίποτα από όλα αυτά δεν συνέβη. Ο κ. Τσίπρας πατούσε συνεχώς σε δύο βάρκες και κατέληξε σε μία συμφωνία αφού η χώρα υπέστη τις συνέπειες ενός οικονομικού ολοκαυτώματος.

«Εντάξει», θα πει κάποιος, «αλλά ο κ. Τσίπρας υπέγραψε ένα βαρύ μνημόνιο και διέσπασε το κόμμα του, πληρώνοντας βαρύ πολιτικό τίμημα». Οντως. Το ερώτημα, όμως, είναι προφανές: μπορεί αρχηγός του ΣΥΡΙΖΑ να αλλάξει πραγματικά, να μετασχηματίσει το κόμμα του και να κυβερνήσει με ικανούς τεχνοκράτες και μη; Μπορεί να πάρει δύσκολες αποφάσεις, αγνοώντας προσωπικές και κομματικές ισορροπίες; Τα σημάδια μέχρι τώρα ήταν άκρως αποθαρρυντικά. 

Ο κ. Τσίπρας βασίστηκε στην πρώτη του διακυβέρνηση σε έναν στενό, σχεδόν «οικογενειακό», κύκλο συνεργατών. Απέδειξε, όμως, ότι δεν έχει κανένα ταλέντο στην επιλογή συνεργατών πέρα από αυτόν τον κύκλο. Οποτε ανοίχθηκε τα έκανε θάλασσα, με ελάχιστες εξαιρέσεις, όπως στην περίπτωση του κ. Πανούση και λίγων ακόμη. Μας έδειξε, επίσης, ότι το κόμμα μετράει πολύ.

Ολος ο κρατικός μηχανισμός επανδρώθηκε από κομματικούς και φίλους, ούτε ένα βιογραφικό δεν ζητήθηκε για τις εκατοντάδες θέσεις του ευρύτερου Δημοσίου.

Υπάχουν έμπειροι πολιτικοί οι οποίοι πιστεύουν ότι ο άνθρωπος δύσκολα αλλάζει μετά τα 40, όποιες και να είναι οι συνθήκες γύρω του. Κατά την αποψή τους, δύσκολα ο κ. Τσίπρας θα μεταλλαχθεί σε έναν ικανό CEO της χώρας, γιατί δεν διαθέτει την εμπειρία και την ικανότητα χειρισμού δύσκολων υποθέσεων που απαιτείται. Ας πούμε, όμως, ότι θα διαψευσθούν

. Το επόμενο ερώτημα είναι κατά πόσον γνωρίζουμε σε τι ακριβώς πιστεύει ο κ. Τσίπρας. Νομίζω η απάντηση είναι «σε όλα και σε τίποτα». Δεν έχει ίχνος πραγματικού οράματος για τη χώρα και, δυστυχώς, αντιμετωπίζει την εξουσία ως προϊόν μικρών και μεγάλων πάρε-δώσε. Πάντα έτσι είναι η πολιτική, αλλά χρειάζεται και μια, επίφαση έστω, οράματος και «ρομαντισμού».

Λένε κάποιοι ότι αυτό είναι το μεγάλο προσόν του, ότι δεν είναι εγκλωβισμένος σε αρχές και οράματα, αλλά, αντιθέτως, είναι πολύ πρακτικός και ευέλικτος. Μάλιστα. Αυτή είναι η κληρονομιά που μας άφησε ο Ανδρέας, καθώς ακόμη και σοβαροί άνθρωποι θαυμάζουν την κενότητα στόχων και αρχών εφ’ όσον συνοδεύεται από ένα άγριο ένστικτο εξουσιομανίας. Θαυμάζουμε στη νεοελληνική πολιτική μας κουλτούρα την ικανότητα κάποιου να λέει ψέματα χωρίς συνέπειες, να κοροϊδεύει συνομιλητές του κατ’ εξακολούθηση και να είναι αυτό που λέμε killer (στυγνός «δολοφόνος»).

Ακόμη όμως και να δεχθούμε την ανάγκη ενός μεταανδρεϊκού ηγέτη, αυτές οι ικανότητες είναι πολύ χρήσιμες και για τον πολιτικό και για τη χώρα, όταν αποτελούν εργαλεία για να πάει κάπου ο τόπος. 

Ισως χρειαζόμαστε έναν ηγέτη που άλλα να λέει και άλλα να κάνει, αλλού να υπόσχεται ότι θα μας πάει και αλλού να μας βγάζει. Ναι, θα ήταν τέλειο να είχαμε έναν λαοπλάνο «αριστερό» πρωθυπουργό που θα προχωρούσε τις ιδιωτικοποιήσεις, θα αναμόρφωνε το κράτος και την παιδεία, θα «τα έβαζε» με την πραγματική διαπλοκή κατά μη επιλεκτικό τρόπο κ.λπ., κ.λπ. Θα ήταν υπέροχο. 

Οι ψηφοφόροι του μεσαίου χώρου θα στήριζαν μια τέτοια εξέλιξη. Φοβούμαι, όμως, πως ζητάμε πολλά από έναν άνθρωπο που στο τέλος της ημέρας είναι το απόλυτο πολιτικό και πολιτισμικό προϊόν της μεταπολίτευσης. Ο κ. Τσίπρας θα είναι η ενδεδειγμένη λύση όταν μας δείξει τους ανθρώπους, το σχέδιο και το όραμα βάσει των οποίων θα κυβερνήσει.

Υπάρχει βέβαια και η αστική... κυνική εκδοχή, όπως την εξέφρασε προ καιρού παλαιός, πολύ έμπειρος πολιτικός. Εξηγούσε στην ομήγυρη ότι «είναι ανάγκη να μείνει ο Τσίπρας για λίγο στην εξουσία». Οταν –έκπληκτοι– τον ρώτησαν οι συνδαιτυμόνες του «μα, τι εννοείτε ακριβώς;», έλαβαν την απάντηση: «Κύριοι, για να υπογράψει τον θέλετε, όχι για να κυβερνήσει»...