.Τί ψηφίζει η παραλία;

Οι πρώτες δημοσκοπήσεις για τις ερχόμενες εκλογές είδαν ήδη το φως της δημοσιότητας. Πλην όμως, από κοινού δημοσκόποι και πολιτικοί αναλυτές εκτιμούν ότι τα δημοσκοπικά ευρήματα, τα οποία και θα αποτυπώνουν εναργώς τις διαθέσεις του εκλογικού σώματος, θα πλησιάσουν έτι περαιτέρω την πραγματικότητα γύρω στις 10 Σεπτεμβρίου. Όταν, τότε περίπου, λένε, θα έχουν επιστρέψει όλοι οι ακόμα σε διακοπές ευρισκόμενοι – όπως η αφεντιά μου.

Οπότε η συντριπτική πλειοψηφία του εκλογικού σώματος θα έχει εισέλθει ξανά σε καθημερινούς ρυθμούς εναρμονισμένους με τις πραγματικές συνθήκες που αντιμετωπίζει. Οπότε και θα έχουν όλοι απαλλαγεί από το «σύνδρομο της ξαπλώστρας», τη χαλαρή και ράθυμη διάθεση των διακοπών η οποία δημιουργεί και αντίστοιχη αντιμετώπιση των πολιτικών τεκταινομένων.

Όμως, πέρα από το τι λένε οι δημοσκόποι, οι οποίοι ειρήσθω εν παρόδω δεν ευτύχησαν στις εκλογικές τους προβλέψεις τα τελευταία χρόνια, εφέτος, τουλάχιστον σε αυτή την ύστερη θερινή περίοδο που διανύουμε, η πολιτική ήταν παρούσα και στις παραλίες, αφότου προκηρύχθηκαν οι εκλογές.

Τί ψηφίζει λοιπόν η παραλία;

Από τις ενίοτε φλογερές αντιπαραθέσεις στην θαλασσο-παρέα και από τις παρά θιν αλός συναναστροφές σχηματοποιείται καθημερινά μια ποσοτική και ποιοτική δημοσκόπηση απ’ όπου προκύπτουν ενδιαφέροντα συμπεράσματα, τα οποία και γι’ αυτό σας καταθέτω.

Οφείλω όμως πρώτα να παράσχω τα ποιοτικά στοιχεία της άτυπης δημοσκόπησης.

Το πλήθος είναι περίπου είκοσι άτομα, που όμως αριθμητικά μπορούν να θεωρηθούν περισσότερα καθώς αντανακλούν το ευρύτερο περιβάλλον καθενός/καθεμιάς, διότι μεταφέρουν και τις διαθέσεις του κοινωνικού τους κύκλου. Οι ηλικίες είναι το πλείστον πάνω από τριάντα χρονών, μιλάμε λοιπόν κυρίως για τις διαθέσεις του ωρίμου τμήματος της κοινωνίας. 

Υπάρχουν λίγοι φανατικοί νεοδημοκράτες και συριζαίοι, ενώ οι περισσότεροι, προς το παρόν, κλίνουν προς έναν πολιτικό αγνωστικισμό ο οποίος όμως δεν τους εμποδίζει να έχουν σχηματίσει εκλογικές προτιμήσεις που πηγάζουν από προσωπικές επιδιώξεις και αγωνίες.

 Έχουμε συνταξιούχους του δημοσίου και του ιδιωτικού τομέα, πούρους κρατιστές και αντικρατιστές, μαγαζάτορες και ελεύθερους επαγγελματίες, ανέργους, δημοσίους υπαλλήλους, πανεπιστημιακούς, και έναν τραπεζικό.

Το ποιοτικό μειονέκτημα είναι ότι δεν εκπροσωπείται αναλογικά η νεολαία. Το ποιοτικό πλεονέκτημα είναι ότι αποτελεί έρευνα πεδίου όπου εκφράζονται ειλικρινώς οι απόψεις, χωρίς τις αναστολές ή τις ασυναρτησίες με τις οποίες απαντούν οι επισήμως δημοσκοπούμενοι. Εν συνόλω, μπορούμε να θεωρήσουμε ότι έχουμε ένα πολιτικό αποτύπωμα της μεσαίας τάξης. Πάμε λοιπόν!

Πρώτον, η παραλία ψηφίζει «Νέα Δημοκρατία» και ΣΥΡΙΖΑ. Η προβλεπόμενη από κάποιους εγκαθίδρυση ενός νέου δικομματισμού, όπως ίσχυσε από το 1977 μέχρι το 2012, φαίνεται πιθανή. Εδώ τουλάχιστον δεν υπάρχουν καμμένοι, ποτάμια, λεβέντες, από δε τα κομματίδια ούτε δείγμα.

Δεύτερον, το οποίο εν πολλοίς εξηγεί το πρώτο, απαξάπαντες όχι απλώς φοβούνται, τρέμουν την ακυβερνησία. Και όχι γενικά αλλά ως ορατή προοπτική, στην περίπτωση που ο ΣΥΡΙΖΑ θα επικρατήσει με βραχεία κεφαλή αλλά δεν θα εξασφαλίσει αυτοδυναμία.

 «Με ποιους θα (συν)κυβερνήσει;» είναι το αγωνιώδες ερώτημα, καθώς οι ΑΝΕΛ δεν θεωρούνται «εισακτέοι», ενώ πέντε χιλιάδες λαθρομετανάστες εισέρχονται κάθε μέρα στην ελληνική επικράτεια, επί της οποίας έχει απολεσθεί ντε φάκτο η εθνική κυριαρχία.

Τρίτον, υπάρχει απογοήτευση για την διαρκή υποβάθμιση της ποιότητας του πολιτικού προσωπικού, όπως αυτό που ήρθε στο προσκήνιο τον τελευταίο χρόνο, το οποίο εν δυνάμει μέσω συμπράξεων θα αναλάβει και κυβερνητικά καθήκοντα, με την προοπτική, για παράδειγμα, της εισόδου του Λεβέντη στη Βουλή να προκαλεί συναισθήματα εθνικής κατατονίας.

Τέταρτον, όλοι εκτός από τους φανατικούς ΣΥΡΙΖΑίους είναι εξοργισμένοι με την ανικανότητα του Τσίπρα, τις ανακολουθίες του και την επιδείνωση της κατάστασης στην καθημερινότητα, όπως με τις τραπεζικές δεσμεύσεις. Ειδικά οι νέοι είναι οργισμένοι και απογοητευμένοι από την μετάλλαξη του «όχι» σε «ναι». 

Ανώριμοι και μαλθακοί οι περισσότεροι από την καλοπέραση που εξασφάλιζε ο πακτωλός δανεικών και εισροών την τελευταία 35ετία, είπαν να κάνουν και αυτοί επανάσταση, πάνω στα κίβδηλα πρότυπα των προηγούμενων, μεταπολιτευτικών γενεών, χωρίς καν να συναισθάνονται πόσο ρηχή ήταν δια ψήφου ορμονική εκτόνωση. Και πόσο απείχε από την πραγματικότητα των διεθνών σχέσεων και των δεσμεύσεων χρέους η άσφαιρη «αντίσταση». 

Θεωρούσαν ότι ψηφίζοντας «όχι», και πιέζοντας για το ίδιο γονείς και παππούδες, πράττουν κάτι αντίστοιχο με τον Λεωνίδα στις Θερμοπύλες ή ένα νέο Χάνι της Γραβιάς. Η προσγείωση απότομη και οδυνηρή. Ωστόσο η αποτύπωση της οργής αυτής στην εκλογική επιλογή ή σε τυχόν αποχή θα αποτελέσει βασική παράμετρο για το αποτέλεσμα.

Πέμπτον, οι συνεχείς εκλογικές αναμετρήσεις έχουν προκαλέσει κόπωση σε σημαντικό ποσοστό του εκλογικού σώματος, το οποίο δεν τρέφει ιδιαίτερη αδυναμία στην καθημερινή ενασχόληση με την πολιτική, στην οποία εξαναγκάζονται λόγω των εξελίξεων. «Θέλω πίσω τη ζωή μου», μού είπε μια κυρία, δημόσιος υπάλληλος, «και να ασχολούμαι με τα παιδιά μου, όχι κάθε μέρα με τον Τσίπρα». 

Το ενδεχόμενο τέταρτων στη σειρά εκλογών μέσα σε οκτώ-εννέα μήνες, εφόσον δεν εξασφαλιστεί κοινοβουλευτική αυτοδυναμία, αντιμετωπίζεται με ανίσχυρη μανία. Ανίσχυρη λόγω του ότι σκέφτονται πως σε περίπτωση αδιεξόδου θα αναγκαστούν να τις υποστούν πάλι, μανία διότι έτσι θα προσέλθουν σε τέτοιες εκλογές. 

Ας μην κρυβόμαστε, ο μέσος πολίτης θέλει να αναθέτει εντολή διακυβέρνησης και να επιστρέφει στην καθημερινότητά του. Οι διαρκώς πολιτικοποιημένοι και πολιτικολογούντες είναι είτε επαγγελματίες, πολιτικοί και τύπος, είτε ερασιτέχνες αλλά μειοψηφία.

Έκτον, η αντιμετώπιση των πολιτικών ηγετών προσωπικά ποικίλλει. Ο Τσίπρας, σε όσους από τους ψηφοφόρους του δεν τον έχουν απορρίψει, εξακολουθεί να ασκεί πολιτική έλξη, ιδίως δε σε εκείνους που δεν θέλουν να αναγνωρίσουν την λάθος επιλογή τους του Ιανουαρίου. 

Ο Μεϊμαράκης, για την ακρίβεια ο τρόπος του, η επιχειρηματολογία, η φρασεολογία, ακόμα και η εμφάνιση, προκαλούν εντελώς αντίθετες απόψεις. Άλλοι τις απορρίπτουν μετά βδελυγμίας, άλλοι εγκρίνουν πρόθυμα το όλο «στυλ».

 Ο Βενιζέλος έχει μεγάλη αποδοχή για την κοινοβουλευτική, αντιπολιτευτική του παρουσία μετά την άνοδο του ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία και πιθανόν για επιβράβευση, από τους εκτός ΣΥΡΙΖΑ βέβαια, θα εξασφάλιζε την είσοδο στη βουλή ως επικεφαλής κόμματος, το οποίο όμως δεν θα είχε καμμία σχέση με το ΠΑΣΟΚ. Ο Σαμαράς προκαλεί πόλωση, άλλοι αναπολούν «πού είσαι Αντώνη να σωθούμε…», άλλοι απαντούν «σωθήκαμε…», ας ληφθεί υπ’ όψιν σε τυχόν σχεδιασμούς.

Έβδομον, οι εκτιμήσεις για την εκλογική επίδοση και επιρροή των ισχυρότερων κομματικών σχηματισμών δείχνουν, στην παραλία πάντοτε, παγιωμένες. 

Ο ΣΥΡΙΖΑ θα έχει στήριξη από μια σημαντική μερίδα της νεολαίας, τη «γενιά» του (για την οποία θα επανέλθουμε με επί τούτου ανάλυση), από την κρατικοδίαιτη και ευνοημένη πελατεία του, από αμετανόητους αριστερούς – δημιουργήματα της Μεταπολίτευσης, οι οποίοι αν και, πλέον, σχεδόν μεγαλοαστοί ψυχικά αισθάνονται προλετάριοι, και από το κάθε έκφανσης κοινωνικό περιθώριο.

 Η ΝΔ αναμένεται να παρουσιάσει μια δυναμική αντίστοιχη με τον προηγούμενο Ιανουάριο. Όταν τότε, σύμφωνα με τους δημοσκόπους, σε μια εκλογική βάση 22-23% προστέθηκε ποσοστό 5-6%, από το ΠΑΣΟΚ κυρίως, οι οποίοι επιζητούσαν σταθερότητα για το προσωπικό τους καθεστώς με την αποφυγή της νίκης του ΣΥΡΙΖΑ. 

Το ίδιο αναμένεται και τώρα. Πολλοί, χωρίς ιδιαίτερο ενθουσιασμό θα ψηφίσουν ΝΔ επιδιώκοντας να ανασχέσουν την επικίνδυνη ανικανότητα του ΣΥΡΙΖΑ. Το ΠΑΣΟΚ, λένε, με τη Φώφη και στο βάθος Γιώργος δεν έχει πολλές ελπίδες, το «Ποτάμι», εδώ πάντα, δεν εμπνέει, ενώ τα λοιπά, μικρά κόμματα, όπως προανέφερα, δεν εμφανίζονται ελκυστικά ή εκλογικά αποτελεσματικά.

Όγδοον, ειδική αναφορά αξίζει στην εκτίμηση για το κόμμα Λαφαζάνη, του οποίου η επίδοση θα παίξει ρόλο καθοριστικό, καθώς μια υποτονική θα σημαίνει μειωμένες απώλειες για τον Τσίπρα ενώ μια δυναμική παρουσία θα τον εξασθενίσει ουσιαστικά. 

Η ΛΑ.Ε. εμφανίζεται στην μεν «ίσκρα» με πάνω από 15% ενώ σε συστημικά μέσα με κάπου 8-10%. Δεν ξέρω ποιους ρωτούν και δημοσκοπούν, πάντως για τους δίπλα στην αλμύρα δεν έχει την παραμικρή τύχη. Η όποια απήχησή του στις εκλογές εκτιμάται ως αποτέλεσμα μιας δύναμης αδρανείας, από τη συμμετοχή τους σε μια κυβέρνηση η οποία υπήρξε αποκλειστικό επίτευγμα Τσίπρα.

 Χωρίς την παρουσία του, μόνοι τους, σε αμέσως επόμενο χρόνο, θα περιπέσουν σε ποσοστά και πολιτική υπόληψη αντίστοιχη των δραχμιστών του Αλαβάνου και του Καζάκη. Κι όπως είπε κάποιος παλιός της κομμουνιστικής αριστεράς, τώρα στον ΣΥΡΙΖΑ, «αν ήταν να ψηφίσω Λαφαζάνη ψήφιζα ΚΚΕ».

Ένατον, μια κοινωνικοπολιτική διάσταση η οποία τουλάχιστον στις εκλογές λειτουργεί άλλοτε υπόρρητα άλλοτε βροντόφωνα, η ύπαρξη ενός οράματος για την κοινωνία. Αρκετοί πράγματι πίστευαν ότι το αριστερό παραμύθι συνιστά ένα αξιόπιστο κοινωνικό όραμα. Το οποίο όμως, πλέον, μετά την κυβίστηση Τσίπρα προς την πραγματικότητα των μνημονίων, έγινε καπνός.

Η προσαρμογή με την πραγματικότητα έχει γεννήσει τραυματισμένους ψυχισμούς σε φάση είτε άρνησης είτε θρήνου. Και τώρα με ποιον φάρο θα πορευόμαστε; Η εκλογική συμπεριφορά των διαψευσμένων αν εκφρασθεί ως αντίδραση δεν αποκλείεται να δώσει μικρά αλλά κρίσιμα ποσοστά σε ετερόκλητα κομματικά συμφύρματα.

Δέκατον και κατακλείδα. Τα συναισθήματα και οι εσωτερικοί πολιτικοί «δαίμονες» θα είναι πάλι παντοδύναμοι στην εκλογική συμπεριφορά. Ο ορθολογισμός είναι εξόριστος όταν σχεδόν τα 2/3, στη δημοσκόπηση της ΕΡΤ, δηλώνουν ότι πιστεύουν πως ο Τσίπρας «προσπάθησε αλλά δεν τα κατάφερε», έχοντας καταπιεί αμάσητη την προπαγάνδα. 

Ή, με μια προσέγγιση που πάει βαθύτερα, αρνούμενοι να παραδεχθούν ότι επέλεξαν λάθος κυβερνήτη. Η (φρούδα) ελπίδα, το μίσος και η εκδίκηση ήταν κυρίαρχα τον Ιανουάριο. Σήμερα υπάρχει η οργή και η διάψευση. Κυρίως όμως, κατά την παραλιακή εκτίμηση, ο εγωισμός.

Το αποτέλεσμα των εκλογών θα κριθεί από το πόσοι θα τιθασεύσουν τον εγωισμό τους και θα μεταβάλουν άποψη για την επιλογή τους του Ιανουαρίου και πόσοι θα την υποστηρίξουν πάλι, ουσιαστικά στηρίζοντας ένα πληγωμένο «εγώ».