Αξίζει κανείς να μπει στα
«παπούτσια» των γειτόνων μας που ήταν κάποτε κομμάτι του Ανατολικού Μπλοκ και
να αντιληφθεί πώς μας βλέπουν. Τους προκαλούμε εύλογες απορίες. Εκείνοι είναι
διψασμένοι για δουλειές και επενδύσεις. Δεν θεωρούν το κέρδος κάτι κακό,
αντιθέτως. Βλέπουν τη Δύση, την Ευρώπη, τις ΗΠΑ σαν τους φυσικούς συμμάχους
τους.
Εκεί θέλουν να ανήκουν και βεβαίως έχουν τη φιλοδοξία να συμμετέχουν σε όλα
τα κλειστά διεθνή κλαμπ, στα οποία εμείς έχουμε ρόλο από τη δεκαετία του 1950
και μετά. Κουνάνε το κεφάλι τους με απορία όταν εμείς διώχνουμε με κάθε δυνατό
τρόπο το επιχειρείν και τα κεφάλαια από την Ελλάδα. Προφανώς και θα τα
καλοδεχθούν εκείνοι, αλλά η απορία τούς μένει.
Υπάρχει μία μεγάλη διαφορά. Οι λαοί αυτοί πέρασαν πολύ δύσκολα χρόνια, φτώχεια και καταπίεση. Είναι λογικό να έχουν δίψα για την άνοδο του βιοτικού τους επιπέδου, για πιο στενές σχέσεις με τη Δύση και για τις δυτικές αξίες. Εκείνοι απορρίπτουν το αριστερό αποτυχημένο μοντέλο γιατί το βίωσαν, εμείς το διατηρούμε ως τεχνητή χίμαιρα.
Υπάρχει μία μεγάλη διαφορά. Οι λαοί αυτοί πέρασαν πολύ δύσκολα χρόνια, φτώχεια και καταπίεση. Είναι λογικό να έχουν δίψα για την άνοδο του βιοτικού τους επιπέδου, για πιο στενές σχέσεις με τη Δύση και για τις δυτικές αξίες. Εκείνοι απορρίπτουν το αριστερό αποτυχημένο μοντέλο γιατί το βίωσαν, εμείς το διατηρούμε ως τεχνητή χίμαιρα.
Εμείς φτάσαμε ψηλά σε βιοτικό επίπεδο, μάθαμε σε έναν ευρωπαϊκό τρόπο
ζωής και εδώ και πέντε χρόνια πέφτουμε χωρίς να ξέρουμε αν και πού θα
σταματήσει αυτή η κατρακύλα. Στην εποχή της παγκοσμιοποίησης, όμως, οι χώρες
δεν τρέχουν απλώς σε ένα μαραθώνιο, αλλά σε συνεχή κατοστάρια σπριντ. Οι
γείτονές μας τρέχουν με ορμή και δίψα όταν εμείς ζούμε τη μεγάλη μας παρακμή.
Κάπου εδώ μπαίνει και η έλλειψη αυτογνωσίας που μας διακρίνει. Οι γείτονες ξέρουν τώρα πλέον τι τους συνέβη και πώς βρέθηκαν στη λάθος πλευρά της Ιστορίας μετά τον Πόλεμο. Εμείς τα έχουμε όλα πολύ μπερδεμένα και θολά στο μυαλό μας.
Κάπου εδώ μπαίνει και η έλλειψη αυτογνωσίας που μας διακρίνει. Οι γείτονες ξέρουν τώρα πλέον τι τους συνέβη και πώς βρέθηκαν στη λάθος πλευρά της Ιστορίας μετά τον Πόλεμο. Εμείς τα έχουμε όλα πολύ μπερδεμένα και θολά στο μυαλό μας.
Αν
κάποιος βγει στον δρόμο και πει δημοσίως ότι η Ελλάδα οφείλει πολλά στη Γιάλτα
και στον Τσώρτσιλ που την κράτησε στη Δύση με το ζόρι, θα προκαλέσει απορίες,
χαχανητά και –σίγουρα– ύβρεις. Είμαστε τόσο κακομαθημένοι στον τρόπο που
αντιμετωπίζουμε την Ιστορία μας ώστε να θεωρούμε αφ’ ενός ότι μας το χρωστούσαν
λόγω της παλαιότερης Ιστορίας μας και αφ’ ετέρου ότι το έκαναν γιατί από πίσω
υπήρχε μία μεγάλη συνωμοσία εναντίον μας.
Το συλλογικό υποσυνείδητο έχει
εισπράξει την πιο πρόσφατη Ιστορία σαν μία αέναη αλληλουχία προδοσιών,
συνωμοσιών και καταστροφών. Ο ρόλος του θύματος ενώνει αριστερούς και
ακροδεξιούς σε ένα πολύ βολικό σχήμα. Κανένας λαός που μαθαίνει τόσο στρεβλά
την Ιστορία του δεν μπορεί να δει καθαρά το μέλλον του.
Τώρα είναι ίσως λίγο αργά για να αλλάξει η μαζική αντίληψη γύρω από την Ιστορία μας. Ελπίζω, όμως, ότι κάποια στιγμή το ανταγωνιστικό ένστικτο και το φιλότιμο του Ελληνα θα λειτουργήσουν και θα καταλάβει πως οι φτωχοί συγγενείς και γείτονες δεν είναι τόσο μακριά πίσω μας στη μεγάλη κούρσα.
Τώρα είναι ίσως λίγο αργά για να αλλάξει η μαζική αντίληψη γύρω από την Ιστορία μας. Ελπίζω, όμως, ότι κάποια στιγμή το ανταγωνιστικό ένστικτο και το φιλότιμο του Ελληνα θα λειτουργήσουν και θα καταλάβει πως οι φτωχοί συγγενείς και γείτονες δεν είναι τόσο μακριά πίσω μας στη μεγάλη κούρσα.