.«Το πρόβλημα των κόκκινων γραμμών»... Την ανάγκη εξεύρεσης κοινών σημείων σύγκλησης

Υπήρξε διάχυτη αισιοδοξία στη διεθνή κοινότητα ότι οι συνομιλίες των Ελλήνων αξιωματούχων με τους εκπροσώπους του Brussels Group μέσα στο Σαββατοκύριακο θα έκλειναν με θετικό πρόσημο, δημιουργώντας ένα σχέδιο διαφυγής της χώρας από την επερχόμενη πτώχευση της μέσα στην ζώνη του ευρώ. 

Οι συνομιλίες όμως για ακόμα μια φορά τους τελευταίους τρεις μήνες απέτυχαν παταγωδώς επειδή από την μια πλευρά, η ελληνική κυβέρνηση εμμένει στις ίδιες κόκκινες γραμμές που χάραξε πριν την άνοδό της στην εξουσία – ζητήματα τα οποία θεωρούνται θεμελιώδης σημασίας για την κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα. 

Από την άλλη πλευρά, οι ελληνικές κόκκινες γραμμές είναι εκείνες ακριβώς που τα μέλη του Γιούρογκρουπ επιμένουν πως πρέπει να καταργηθούν. 

Το μεγαλύτερο ζήτημα σήμερα αφορά την συνέχιση και εξάπλωση του κράτους πρόνοιας σε μια χώρα η οποία μαστίζεται από ανθρωπιστική κρίση. Ωστόσο το θέμα του κράτους πρόνοιας είναι ένα από τα πιο ακανθώδη ζητήματα των διαπραγματεύσεων καθώς η πλευρά των δανειστών εμμένει στον δραστικό περιορισμό του.

Οι συνομιλίες το τελευταίο διάστημα έχουν ενταθεί καθώς το γιούρογκρουπ και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) βλέπουν στην οικονομική ασφυξία της Ελλάδας μια πρώτης τάξης ευκαιρία να προωθήσουν στην χώρα την υιοθέτηση μια ατζέντας μικρο-οικονομικών μεταρρυθμίσεων. 

Οι μεταρρυθμίσεις αυτές δεν εστιάζονται απαραίτητα στην επίτευξη πλεονασματικών προϋπολογισμών, τα κέρδη των οποίων θα διοχετευτούν στην αποπληρωμή του χρέους. Υπάρχουν παραδείγματος χάριν, βασικές μεταρρυθμίσεις όπως αυτές που προμηνύουν την αλλαγή του πλαισίου των εργασιακών σχέσεων στην χώρα. 

Εξωτερικοί παρατηρητές επισημαίνουν πως η αναδιάρθρωση των εργασιακών σχέσεων στην χώρα θα μπορούσε να δοθεί ως αντάλλαγμα των ελλήνων αξιωματούχων για την εκταμίευση χρημάτων από τους εταίρους – εξέλιξη η οποία θα περιόριζε δραματικά την πιθανότητα ενός ελληνικού ατυχήματος μέσα στην Ευρωζώνη. 

Ωστόσο, αυτό το σενάριο μπορεί να υλοποιηθεί μόνο στην περίπτωση που η ελληνική αντιπροσωπεία αποδεχθεί το προτεινόμενο αντάλλαγμα στις συνομιλίες, καθώς η αναδιάρθρωση των εργασιακών σχέσεων είναι μια από τις κόκκινες γραμμές που η νεοεκλεγείσα κυβέρνηση έχει επισταμένως δηλώσει πως δεν θα παραβιάσει.

Στον κυκεώνα αυτών των εξελίξεων, η ευρωπαϊκή αριστερά έχει θέσει προς δημόσια διαβούλευση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τον αντιδημοκρατικό χαρακτήρα των επιβαλλόμενων φιλελεύθερων μεταρρυθμίσεων στα κράτη τα οποία βρίσκονται υπό καθεστώς κηδεμονίας. 

Από την πλευρά τους, οι εκλεγμένοι αξιωματούχοι της Ελλάδος στο Ευρωκοινοβούλιο υποστηρίζουν πως η κυβέρνηση έχει νωπή λαϊκή εντολή να επαναδιαπραγματευτεί τους αντιδημοκρατικούς όρους της διάσωσής της από τους εταίρους. 

Η ελληνική θέση είναι ευρέως αποδεκτή μέσα στην ευρωπαϊκή κοινότητα. Παρόλα αυτά, ο σεβασμός στους θεσμούς της ευρωπαϊκής δημοκρατίας δεν σημαίνει απαραίτητα πως οι εταίροι θα πρέπει να επιδείξουν την αναγκαία αλληλεγγύη προς τους Έλληνες. 

Με άλλα λόγια, η δημοκρατία δεν σημαίνει πως η Ελλάδα θα επιβιώνει χωρίς μεταρρυθμίσεις αλλά παράλληλα θα απολαμβάνει τα χρήματα των υπόλοιπων ευρωπαίων φορολογούμενων. Γιατί αυτό είναι ένα ενδεχόμενο που οι εταίροι δεν θα επιτρέψουν να συμβεί.

Από την απαρχή των διαπραγματεύσεων, οι εκπρόσωποι των εταίρων και η ελληνική κυβέρνηση έχουν θεσπίσει ακριβώς τις ίδιες κόκκινες γραμμές, ωστόσο η κάθε πλευρά βρίσκεται σε διαφορετικό στρατόπεδο. 

Συνήθως σε μια διαπραγμάτευση και οι δύο πλευρές γνωρίζουν τουλάχιστον τις κόκκινες γραμμές καθώς και τα σημεία σύγκλησης των συνομιλητών τους πριν την έναρξη των συνομιλιών. 

Η τέχνη της διαπραγμάτευσης έγκειται στο να ανακαλύπτεις κοινά σημεία με τον αντίπαλό σου, ούτως ώστε να μπορείς να τα χρησιμοποιήσεις ως ανταλλάγματα πάνω στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για να πείσεις την αντίπαλη πλευρά να υιοθετήσει τις απόψεις σου.

Αυτή η στρατηγική πετυχαίνει σχεδόν πάντα εκτός από μια περίπτωση: την κατάσταση που και οι δύο συνομιλητές υιοθετούν τις ίδιες κόκκινες γραμμές από διαφορετική όμως οπτική γωνία. 

Αυτό ακριβώς είναι το πρόβλημα στην διαπραγμάτευση της Ελλάδας με τους εταίρους της. Και οι δύο πλευρές έχουν εγκλωβιστεί στις ίδιες κόκκινες γραμμές και οι ως τώρα οι ενδείξεις προμηνύουν την επερχόμενη αποτυχία των διαπραγματεύσεων.

 Εξάλλου, δεδομένου ότι οι θεσπισμένες κόκκινες γραμμές είναι απαραβίαστες και από τις δύο πλευρές, πως είναι δυνατόν να υπάρξει συμφωνία διάσωσης όταν υπάρχει μηδαμινή σύγκληση απόψεων;