«Τι Λωζάνη, τι Κοζάνη, χιόνια η μια και
χιόνια η άλλη», έλεγε το παλαιό άσμα. Κάτι τέτοιο μας θύμισε η δήλωση Τσίπρα,
όταν ερωτήθη αν θα πάει τελικώς στη Διάσκεψη για το Κυπριακό, στη Γενεύη, την
Πέμπτη 12 Ιανουαρίου. «Νομίζω ότι με το χιόνι ήρθε η Γενεύη στην Αθήνα.
Οπότε,
θα δούμε», είπε ο Αλέξης Τσίπρας μετά τη συνάντησή του με τον Πρόεδρο της
Δημοκρατίας, Προκόπη Παυλόπουλο. Κατανοητόν. Αλλά σε τόσο σοβαρά θέματα και με
τον Ταγίπ Ερντογάν να παίζει μέχρι το τελευταίο δευτερόλεπτο παιχνίδι
καθυστερήσεων, δεν μπορεί να απαντά έτσι ο πρωθυπουργός της Ελλάδας. Πολύ
περισσότερο, να δείχνει ότι χορεύει στους ρυθμούς που επιβάλλει ο εκολαπτόμενος
«Σουλτάνος».
Βεβαίως, εξίσου
κατανοητή, ως έναν βαθμό, είναι η προσεκτική στάση αναμονής που τηρεί η Αθήνα,
ακολουθώντας την τακτική βλέποντας και κάνοντας. Δηλαδή, να πάρει την
οποιαδήποτε απόφαση περί συμμετοχής του πρωθυπουργού στη Διάσκεψη, ανάλογα με:
1.Την εξέλιξη των δικοινοτικών διαπραγματεύσεων Αναστασιάδη – Ακιντζί. 2.Τις
κινήσεις που θα κάνει στην σκακιέρα ο Ταγίπ Ερντογάν, εάν θα παραστεί ο ίδιος
στη Γενεύη ή θα στείλει, όπως έχει ανακοινώσει η Άγκυρα, τον Τούρκο
πρωθυπουργό, Μιναλί Γιλντιρίμ.
3.Το εάν θα πάει η Βρετανίδα πρωθυπουργός,
Τερέζα Μέϊ. Ως γνωστόν, ήδη έχουν δηλώσει ότι θα μετάσχουν, ο νέος γενικός
γραμματέας του ΟΗΕ, Πορτογάλος, Αντόνιο Γκουτιέρες, ο επικεφαλής της Κομισιόν,
Ζαν Κλοντ Γιούνγκερ, και η ύπατη εκπρόσωπος της ΕΕ για την Εξωτερική πολιτική
και την Άμυνα, Φεντερίκα Μογκερίνι. Κι αυτό, κάθε άλλο παρά λίγο είναι.
Με
γνώμονα αυτή τη σύνθεση, μάλιστα, κατά πληροφορίες, έχουν γίνει εισηγήσεις στον
πρωθυπουργό να πάει, είτε παραβρεθεί εκεί ο Ερντογάν, είτε όχι. Άρα, γιατί
καθυστερεί τόσο πολύ να πάρει την απόφασή του ο πρωθυπουργός; Πρόκειται, απλά,
για έναν διπλωματικό τακτικισμό, ανάλογο με αυτόν του Ερντογάν; Πάντως,
κατά πληροφορίες, το μέγαρο Μαξίμου είναι ανά πάσα στιγμή έτοιμο
να κλείσει δωμάτιο σε ξενοδοχείο της Γενεύης (ήδη έχουν γίνει τα σχετικά
τηλεφωνήματα), ενώ τις βαλίτσες του ετοιμάζει για να μεταβεί σήμερα στην πόλη ο
υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Κοτζιάς.
Όσον αφορά τα
μηνύματα και από Τουρκία και από Κύπρο είναι πεντακάθαρα. Δεν υπάρχει κάποια
θεαματική αλλαγή στάσης της Άγκυρας στα μείζονα θέματα του Κυπριακού.
Να
σημειωθεί μάλιστα, ότι προ εβδομάδος πρόσωπο του
στενού περιβάλλοντος Τσίπρα βρέθηκε στην Τουρκία και συναντήθηκε με πρόσωπο του
στενού κύκλου του Ταγίπ Ερντογάν, αλλά ουδεμία μετατόπιση στις θέσεις της
Άγκυρας διαπιστώθηκε. Ουδεμία αλλαγή στις τουρκικές θέσεις
διαπιστώθηκε και στη Νέα Υόρκη, την περασμένη εβδομάδα, όπου η συνάντηση του
Έλληνα και Τούρκου υπουργών Εξωτερικών, Νίκου Κοτζιά και Μεβλούτ Τσαβούσογλου,
μάλλον κινήθηκε σε επίπεδο «φιλικής τυπικότητας».
Για να μην πούμε, βέβαια, ότι η Άγκυρα δείχνει να ενδιαφέρεται περισσότερο για την απέλαση των
οκτώ Τούρκων στρατιωτικών που έχουν ζητήσει άσυλο στην Ελλάδα, παρά για το
Κυπριακό. Αναμφισβήτητα, η συνάντηση Κοτζιά – Γκουτιέρες, στη
Νέα Υόρκη, ήταν σημαντική, αν και δεν έδωσε κάποια εντυπωσιακή ώθηση στο θέμα,
παρά μόνον την υπόσχεση εκ μέρους του ΟΗΕ για μεγαλύτερες προσπάθειες ούτως
ώστε να υποχωρήσει κάπως η τουρκική πλευρά στο θέμα της ασφάλειας – εγγυήσεων –
κατοχικών στρατευμάτων. Αλλά, μέχρι εκεί.
Με το επιτελείο Τράμπ
Για να
ακριβολογούμε, στη Νέα Υόρκη μεγαλύτερη
σημασία είχαν οι επαφές Κοτζιά με τον Σύμβουλο Εθνικής Ασφαλείας, Μαϊκλ Φλίν,
την αναπληρώτριά του, τον ελληνικής καταγωγής προσωπάρχη του αμερικανού
προέδρου, Ρινς Πρίμπους (Reince Priebus), και, κατά πληροφορίες, τον υπεύθυνο
της προεκλογικής εκστρατείας του Τράμπ, Τζορτζ Τζιτζίκος.
Ήταν
η δεύτερη φορά από πέρυσι τον Σεπτέμβριο, που σε επίπεδο ελληνικού ΥΠΕΞ
γίνονταν επαφές με αυτούς τους «κύκλους». Ο Ν.Κοτζιάς δήλωσε πως δεν συζήτησε
μαζί τους τόσο πολύ τα ζητήματα του Κυπριακού όσο τα θέματα της Μέσης Ανατολής.
Ο ίδιος, επίσης, φαίνεται πως μάλλον προσπάθησε να κλείσει και κάποιο ραντεβού
στον Τσακαλώτο με τον επόμενο αμερικανό υπουργό Οικονομικών. Οι Αμερικανοί, από
τη μεριά τους, φέρονται να ενδιαφέρονταν αρκετά για την ενημέρωση που τους
έκανε η ελληνική πλευρά.
Λέγεται ότι η συνάντηση ξεπέρασε τη μιάμιση ώρα, με
αποτέλεσμα μάλιστα να χάσει ο Έλληνας υπουργός την προγραμματισμένη πτήση του.
Ίδωμεν, βέβαια, ποια πολιτική θα
ακολουθήσει η επόμενη κυβέρνηση ΗΠΑ απέναντι στην Ελλάδα, τόσο στο πρόβλημα της
οικονομικής κρίσης, όσο και στα γεωπολιτικά ζητήματα. Θετική είναι,
αναμφισβήτητα, η παρουσία Ελληνοαμερικάνων στο επιτελείο Τράμπ, αλλά άπαντες
γνωρίζουν ότι η υπερδύναμη (όπως και όλες, άλλωστε) δεν χαράσσει τις πολιτικές
της με βάση τέτοια κριτήρια. Ούτως ή άλλως, πάντως, θετικό είναι να στήνονται
γέφυρες με την επόμενη κυβέρνηση των ΗΠΑ.
Σοβαρές διαφορές
Στο μεταξύ, σάλος ξέσπασε στην Κύπρο για έγγραφο που διέρρευσε σχετικά με την
πορεία των δικοινοτικών διαπραγματεύσεων και τις διαφορές των δυο πλευρών.
Ειδικά στο θέμα της «Διακυβέρνησης», διαπιστώνονται δέκα σημαντικές διαφορές,
ενώ στο σοβαρό αγκάθι του «Περιουσιακού» και στο θέμα της επιστροφής προσφύγων,
διαπιστώνονται άλλες 14 μεγάλες διαφορές.
Το έγγραφο αυτό είχε
δώσει ο Νίκος Αναστασιάδης στα υπόλοιπα κυπριακά κόμματα, τα οποία, πάντως, καταδίκασαν
την διαρροή – δημοσιοποίησή του. Βέβαια, έκπληξη θα αποτελούσε εάν στην Κύπρο,
όπως και στην Ελλάδα, δεν διέρρεε στη δημοσιότητα ένα τέτοιο έγγραφο, αλλά το
κρατούσαν μυστικό τα κόμματα (!).
Όπως και να’χει, σημαντικές διαφορές
υπάρχουν, μεταξύ των άλλων, στην εκ περιτροπής προεδρία. Η τουρκική πλευρά
επιμένει, ενώ προτείνει έναντι αυτής να δώσει περισσότερο έδαφος στην
ελληνοκυπριακή πλευρά. Στην προκειμένη, το «επίδικο αγαθό» είναι η περιοχή της
Μόρφου. Διαφορές υπάρχουν και για τους Ομοσπονδιακούς θεσμούς, όπου η τ/κ
πλευρά ναι μεν συμφωνεί στην αναλογία 2 προς 1 που προτείνει η ε/κ πλευρά, αλλά
ζητάει σε κάθε πλειοψηφούσα απόφαση να συμπεριλαμβάνεται τουλάχιστον ένας Τ/κ.
Ουσιαστικά, δηλαδή, ζητάει συγκεκαλυμμένο βέτο.
Ενδεικτικό των
διαφωνιών, είναι ότι δεν συμφωνούν ούτε καν στην διαχείριση του εναερίου χώρου
της Κύπρου. Χαρακτηριστικά, ενώ υπάρχει συμφωνία για ένα ενιαίο FIR, η τ/κ
πλευρά επιμένει σε δύο διαφορετικά κέντρα ελέγχου που θα συντονίζονται από
Ομοσπονδιακό όργανο.
Διαφωνίες υπάρχουν σε αρκετά σημεία και για την
εκπροσώπηση Ε/κ και Τ/κ στα Ομοσπονδιακά όργανα, στης υπηρεσίες του Δημοσίου,
για το στάτους των Τούρκων εποίκων στα κατεχόμενα (είναι πάνω από 110
χιλιάδες), για το πώς θα μπορούν να γίνουν αναθεωρήσεις στο Σύνταγμα, για το αν
θα ισχύουν και πως οι προηγούμενες αποφάσεις της κυπριακής κυβέρνησης και της
ψευτοκυβέρνησης των κατεχομένων, για το πώς θα πάει η Κύπρος και με ποια
κυβερνητικά όργανα σε εκλογές, εφόσον υπάρξει συμφωνία για επίλυση του
Κυπριακού και αυτή εγκριθεί, κ.ο.κ.